گاهی این سؤال پرسیده میشود که آیا هریک از وارثین ملکوت خداوند، فرشتهای نگهبان دارد که به صورت فردی از او مراقبت میکند؟
در گذشته عدهای از پدران کلیسا، عالمین و کاتولیکها به این پرسش پاسخ مثبت داده و برایش ۳ دلیل آوردهاند :
۱- یعقوب در باره فرشته خود گفت:«آن فرشتهای که مرا از هر بدی خلاصی داده، این دو پسر را برکت دهد…» (پیدایش ۴۸: ۱۶)
در رد این ادعا میتوان به ۳ نکته اشاره کرد:
الف) چگونه آن فرشته میتواند تنها فرشته نگهبان یعقوب باشد در حالی که یعقوب دعا میکند که او نواده هایش را نیز برکت دهد ؟ به همین دلیل او بایستی فرشته آنها نیز باشد.
ب) فرشتهای که یعقوب در این مورد بداو اشره میکند مسیح است. مسیح نگهبان و حامی همه ما ایمانداران است. علاوه برآن، این مسیح است که ما را از همه بدیها رهایی می بخشد. کاری که هیچ فرشتهای قادر به انجامش نیست.
ج) یعقوب اشاره به فرشتهای میکند که در خواب به او ظاهر شد. (پیدایش ۳۱: ۱۱- ۱۳) فرشتهای که خود را به این عنوان معرفی نمود: «خدای بت ئیل» که همان مسیح است و هم اوست که با یعقوب کشتی گرفت و یعقوب دربارهاش گفت:«خدا را رو در رو دیدهام» (پیدایش ۳۲: ۲۴- ۳۰).
۲- عیسی مسیح درباره کودکانی که به حضورش آوردند در گفتارش اشاره کرد به: «ملائک ایشان» (انجیل متی ۱۸: ۱۰) لذا هر یک از ما بایستی فرشتهای خاص برای مراقبتش داشته باشد.
در پاسخ به این ادعا میتوان دو مطلب را در نظر گرفت:
الف) این نتیجهگیری منطقی نیست زیرا مسیح از اسم جمع (ملائک) استفاده کرده و به این معنی است که تعدادی از فرشتگان.
ب) فرشتگان «ملائک ایشان» نامیده شدهاند زیرا تنها مراقب این اطفال هستند. نه فقط تک تک آنها بلکه در کل، چنانکه گروهی از ملائک یا لشکر خدا از یعقوب حفاظت کردند (پیدایش ۳۲: ۱). همچنین گاه تنها یک فرشته از چندین نفر مراقبت میکند. (اعمال رسولان ۵: ۱۹)
۳- دوستان پطرس وقتی که برای رهاییاش از زندان دعا میکردند و او آمده و به در می کوبید، گفتند: این فرشته اوست.(اعمال رسولان ۱۲: ۱۵)
در رد این موضوع میتوان به ۵ نکته اشاره کرد:
الف) این گفته آنها ممکن است صرفأ نحوه ابراز تعجبشان باشد و دلیلی کافی برای این ادعا نیست.
ب) دوستان پطرس ممکن است عقیده به باور غلطی می داشتند که در آن زمان در بین مردم رایج بود. چنانکه شاگردان مسیح نیز چنین عقیده اشتباهی داشتند:(انجیل متی ۱۷: ۱۰ و اعمال رسولان ۱: ۱۶)
ج) همچنین امکان دارد که آنها بدون ملاحظه از این لفظ استفاده کرده باشند تا فکر اینکه پولس در آنجاست را از سر بدر کنند.
د) شاید آنها گمان داشتند که فرشتهای از سوی خداوند فرستاذه شده تا پطرس را دلداری و تسلی دهد و به علاوه از سوی او برایشان پیامی بیاورد. نه اینکه فرشتهای داعمأ مراقب پطرس باشد.
ه) کلمه ‹فرشته› به معنای پیام آور است و در این مورد ممکن است به معنی پیام رسان یا قاصدی باشد فرستاده شده از سوی پطرس.
نبایستی چنین باوری را که هر ایماندار مسیحی فرشته نگهبان خاص خود را دارد در ذهن خود بپرورانیم، زیرا:
۱- هیچ دلیل موجهی برای آن در کلام نیست. میتوان پرسید: به کدامین فرشته خداوند گفت که شب و روز مراقب فلان کس باش و او را ترک نکن؟
۲- یک فرشته همزمان مراقب چندین نفر بوده و پیامهایی را به یکی یا به دیگری آورده است.(پیدایش ۱۸: ۱۶ و انجیل لوقا ۱: ۱۹، ۲۶)
۳- یک فرشته چندین نفر رابا هم نجات داده است.(اعمال رسولان ۵: ۱۸-۱۹)
۴- عدهای از فرشتگان با هم متحد شدهاند تا فقط یکنفر را حمایت کنند: (دوم پادشاهان ۶: ۱۷ و مزمور ۹۱: ۱۱)
۵- عقیده به یک فرشته نگهبان از میزان تسلی ایمانداران می کاهد زیرا کلام اشاره به لشکری از آنها میکند (پیداش ۳۲: ۱) و یا جماعتی از فرشتهها (انجیل متی ۲۶: ۵۳) یا گروهی بیشمار از فرشتگان (رساله عبرانیان ۱۲: ۲۲). ایمان به تنها یک فرشته نگهبان کجا و باور به لشکری از آنها کجا!
۶- چنین عقیدهای بسیار شبیه به باور مسلمین است که به یک فرشته نیک و یک فرشته بد دارند که متعاقبأ اعمال خیر و شرشان را ثبت میکند.
۷- اختلاف نظر در میان پیروان این عقیده موضعشان را سست ساخته است. اختلاف در مورد زمانی است که فرشته وظیفهاش را شروع میکند. عدهای شروع آنرا از زمان تولد میدانند. عدهای، از زمان غسل تعمید و عدهای دیگر از زمان تحول روحانی. (جالب است که هیچکدام ابتدای آنرا به زمانی که طفل در رحم مادر است و به حمایت بیشتری نیاز دارد، نسبت نمیدهند.)
کافی است که بدانیم و ایمان داشته باشیم به آنچه خداوند در کلام مکتوبش برایمان آشکار ساخته است: نه فقط یک، بلکه لشکری از فرشتگان مقدس خداوند مسؤلیتی در قبال ما دارند و به نحوی ویژه از ما مراقبت میکنند.
خدمت فرشتگان اختصاص به «وارثین نجات» دارد و بدین لحاظ به صورت جمع و تحت عنوان «ملائک ایشان» از آنها یاد شده است. (انجیل متی ۱۸: ۱۰) آنها گرداگرد ترسندگان از خدا قرار دارند(مزمور ۳۴: ۷) و کارهای مختلفی را برایشان به انجام می رسانند.
در این زندگی فرشتگان به خدمت مقدسین – هم از لحاظ فیزیکی و هم روحانی- مشغول میباشند: چه با فراهم آوردن شرایط مناسب و چه با جلوگیری از بروز شرّ.
کارهای خاصی که فرشتگان برای بهبود زندگی مقدسین در این دنیا انجام میدهند به قرار زیر است:
۱- فرشتگان در زمان نیاز برای آدمی فراهم می آورند. نمونه تاریخی اش در این آیات دیده میشود (اول پادشاهان ۱۹: ۵-۷)
۲- آنها چون پزشکی حاذق قادر به درمان بیماریها هستند(انجیل یوحنا ۵: ۴)
۳- آنها چون پرستارانی هستند که مقدسین را گویی در بر گرفته و از آسیب محفوظ نگاه میدارند.(مزمور ۹۱: ۱۱-۱۲)
۴- چون راهنمایی، مقدسین را به راه درست هدایت کرده و از رفتن به بیراهه حفظ میکنند.(پیدایش ۲۴: ۷ و ۳۲: ۱)
۵- آنها سربازانی هستند برای محافظت و دور کردن خطرات. (مزمور ۳۴: ۷) نمونه بارز آنرا در کتاب دوم پادشاهان (۶: ۱۷) میبینیم. همچنین سربازانی هستند که دشمن کلیسا را نابود میسازند. ( دوم پادشاهان ۱۹: ۳۵)
۶- آنها حامی، یاور و نجات دهنده هستند که مقدسین را از خطرات می رهانند. (اعمال رسولان ۵: ۱۹ و ۱۲: ۷) علاوه بر آن قادرند تا نیروهایی را که طور طبیعی زیان آور هستند از آسیب رسانی باز دارند. (دانیال۶: ۲۲)
کارهایی که فرشتگان برای بهبود وضع روحانی مقدسین در این دنیا به انجام میرسانند:
۱- چون پیامبر و یا معلمی مقدسین راتعلیم میدهند. (دانیال ۸: ۱۶-۱۷ و ۹: ۲۲ – انجیل لوقا ۱: ۱۴ ،۱۵ ،۳۴، ۳۵؛ اعمال رسولان ۱: ۱۱)
۲- چون تسلی دهنده ای باعث آرامش خاطر مقدسین در زمان ترس و اضطراب میشوند.(پیدایش ۲۱: ۱۷ – آشعیا ۶: ۶، ۷)
۳-همچون یاوری در کنار ایشان در نبرد با شیطان می ایستند.(رساله یعقوب ۹ و زکریاء ۳: ۱)
۴- چون مربی، آنها را برای خطاهایشان تنبیه میسازند تا از گناه کناره گرفته و توبه کنند. (دوم ساموئیل ۲۴: ۱۶)
ویلیام گوج، الاهیدان و شبان انگلیسی ( ۱۵۷۵- ۱۶۵۳) – مترجم دکتر زرین قلوب