برای حق جویان ایرانی که آشنایی چندانی با تاریخ کلیسا و جنبش‌های اصلاحی در آن ندارند، واژه «کلیسای کاتولیک» ممکن است برانگیزاننده معنی و مفهوم خاصی نباشد. شاید تا این حد آگاه باشید که رهبر این فرقه «پاپ» نامیده می‌شود که در واتیکان ساکن است. به احتمال زیاد بعضی از مراسم مذهبی کاتولیکها را در برنامه‌های تلویزیونی یا سینمایی دیده‌اید بدون اینکه پی به اهمیت یا معنی آن مراسم برده باشید.
جنبه تاریخی و چگونگی شکل‌گیری این حرکت و دوری تدریجی آن از کلام مکشوف خداوند مد نظر این مقاله کوتاه نمی باشد، بلکه تفاوت تعلیمات کاتولیکها با آموزه‌های کتاب مقدس است که در اینجا به صورت فشرده به آنها اشاره می شود.
بهترین کسی که می‌تواند راجع به این تعالیم نظر بدهد، بالطبع یک کشیش کاتولیک است و در نوشتن این مقاله از آثار «ریچارد بِنِت» (Richard Bennett) کمک گرفته شده است. وی سالها در ایرلند و روم به تحصیلش ادامه می‌دهد تا بتواند کشیش کاتولیک بشود، بعد هم به مدت ۲۲ سال با این عنوان خدمت می‌کند. وی همواره سعی داشته تا خالصانه دستورات و تعالیم کاتولیک را حفظ کند و آنها را به جماعت کلیسای خودش تعلیم دهد. اما علی‌رغم این تلاش خالصانه،هیچوقت احساس آرامش و آشتی با خداوند را نداشته تا اینکه خداوند چشمان باطنی او را به حقیقت باز می‌کند و او را نجات داده و به وی آن آرامشی را می‌دهد که فرای فهم بشری است.
درکتابش، «ریچارد بنت» در شش زمینه مختلف آموزه‌های کتاب مقدس را با تعالیم کلیسای کاتولیک مورد مقایسه قرار می‌دهد که آنها را در پی خواهیم آورد. منبع مورد استفاده برای تعالیم کاتولیکها، منبع رسمی: «کاتکیزم کلیسای کاتولیک» (ک.ک.ک) چاپ ۱۹۹۴ است. آیات کتاب مقدس از ترجمه (اصلاحی) «ویلیام گلن و هنری مارتین»چاپ ۱۸۷۶ برگرفته شده‌اند.
۱. اساس و پایه حقیقت:
مطابق کتاب مقدس، تنها پایه و اساس برای شناخت حقیقت: کلام یا مکاشفه مکتوب خداوند است.
- یوحنا ۱۰: ۳۵: «…ممکن نیست که کتاب باطل شود.»
- یوحنا ۱۷: ۱۷: «تو آنها را به راستی(حقیقت) خود مقدس ساز و کلام تو راستی (حقیقت) است.»
- اول قرنطیان ۴: ۶: «…تا آنکه شما از ما یاد گیرید که زیاده بر آنچه نوشته شده است تصور ننمایید…»
- امثال سلیمان ۳۰: ۵- ۶: «تمامی کلمات خداوند آزموده شده است. او برای متوکلان خود سپری است. به کلمات وی الحاق منما مبادا تورا عتاب نموده دروغ‌گو محسوب شوی.»
- دوم تیموتاؤس ۳: ۱۶-۱۷: «هر نوشته از الهام خداوند است و به جهت تعلیم،برهان، اصلاح و تربیت در پارسایی مفید است. تا آنکه مرد خدا مستعد و به جهت هر کار نیک مهیا باشد.»
- رومیان ۳: ۴: «حاشا! خدا راست‌گو می باشد، هرچند تمامی انسان‌ها دروغ‌گو باشند.»
به عقیده کلیسای کاتولیک،بنیان و اساس حقیقت:نه تنها کلام خداوند،بلکه علاوه بر آن سنت کلیسا و ”پاپ ” نیز می باشند.
- پاراگراف ۸۰ (ک.ک.ک): «کتاب مقدس و سنت مقدس به شکل نزدیکی به هم متصل بوده و یکی با دیگری مرتبط است.»
- پاراگراف ۸۱ (ک.ک.ک): «کتاب مقدس و سنت (مقدس )،کلام خداوند را [ که توسط عیسی مسیح و روح القدس به رسولان خویش داده شده] به طور کامل به ما منتقل می سازند.»
- پاراگراف ۸۲ (ک.ک.ک): «ودر نتیجه کلیسا (کاتولیک )قطعیت خود را درباره تمام حقیقتی که مکشوف شده، به تنهایی از کتاب مقدس نمی‌گیرد بلکه هم کتاب مقدس و هم سنت بایستی به طرز برابر و یکسانی پذیرفته شده و مورد احترام قرار گیرند.»
- پاراگراف ۸۹۱ (ک.ک.ک):«پاپ روم -رئیس جمعیت ناظران کلیسا- به لحاظ مقام خود، وقتی که به عنوان ”شبان و معلم اعظم تمامی ایمانداران“ ( که برادرانش را در ایمان تائید می‌سازد ) تعلیم یا آموزه ای را در زمینه ایمان یامسائل اخلاقی اعلام می‌دارد، هرگز اشتباه نمی‌کند و مصون از خطاست.»
۲. راه نجات و رستگاری:
مطابق کتاب مقدس،نجات تنها به واسطه فیض و از راه ایمان است.
- رومیان ۳: ۲۴: «پس رایگان، به فیض و بوسیله فدیه عیسی مسیح پارسا شمرده می‌شوند.»
- افسسیان ۲: ۸-۹: «که شما از فیض در راه ایمان نجات یافتید و آن نیز از بخشش خداست نه از شما. و نه از اعمال، مبادا کسی فخر نماید.»
- رومیان ۵: ۱۷: «و چون مرگ بوسیله یک شخص و از خطای یک کس تسلط یافت، به طریق اولی آن کسانی که افضلیت فیض و بخشش عدالت را می‌یابند، به واسطه یک شخص که عیسی مسیح است بر حیات تسلط خواهند یافت.»
- غلاطیان ۲: ۲۱: «فیض خدا را باطل نمی‌سازم. چنانکه پارسایی از راه شریعت پیدا شود؛ بدیهی است که مردن مسیح هدفی نداشت.»
به عقیده کلیسای کاتولیک: فیض ( که از راه آداب مذهبی داده می‌شود ) تنها کمکی است برای نجات.
- پاراگراف ۱۱۲۹ (ک.ک.ک): کلیسا تأکید می‌کند که برای نجات ایمانداران، آداب عهد جدید ضروری اند. «فیض آدابی» همانا فیض روح القدس است که توسط مسیح به هر یک از رسوم، زمانی که درست اجرا شود، داده می‌شود.
- پاراگراف ۱۴۹۳ (ک.ک.ک): کسی که متمایل است تا با خدا و کلیسا آشتی کند، باستی پس از کنکاش جدی وجدانش و به یادآوری همه گناهان کبیره‌اش، آنها را به یک کشیش اعتراف کند.
- پاراگراف ۲۰۲۱ (ک.ک.ک): زمانی که ما به فرزندخواندگی در می آئیم، او فیض را برای کمک به ما می‌دهد و آن ما را به حیات تثلیثی آشنا می‌سازد.
۳. یک واسطه:
بنا بر کتاب مقدس:بین انسان و خدا تنها یک میانجی وجود دارد و او خداوند عیسی مسیح است.
- اول تیموتاؤس ۲: ۵: «که یک خداست و در میان خدا و انسان یک واسطه است و او انسان عیسی مسیح است.»
- اعمال رسولان ۴: ۱۰-۱۲: «به اسم عیسی مسیح ناصری….و به هیچ‌کس دیگر نجات نیست. زیرا که در زیر آسمان نامی دیگر نیست که به انسان داده شده باشد که ما به سبب آن نجات توانیم یافت.»
به عقیده کلیسای کاتولیک: مریم نیز نقش واسطه ای در نجات دارد.
- پاراگراف ۹۶۹ (ک.ک.ک): وقتی که او ( مریم ) به آسمان برده شد، مقام خود را در این نجات کنار نگذاشت. بلکه همچنان برای ما شفاعت کرده و هدیه نجات ازلی را برایمان می اورد. لذا « باکره متبارک » به یاری خوانده شده و در کلیسای کاتولیک ما او را به این عنوانها به یاری می خوانیم: حامی، وکیل، مدافع و واسطه.
۴. منشاء ایمان:
مطابق کتاب مقدس: ایمان هدیه خداوند است و از راه کلام خداوند می آید.
- اعمال رسولان ۱۶: ۳۱: «به عیسی مسیح خداوند ایمان بیاور تو و خانواده‌ات، که رستگاری خواهید یافت.»
- افسسیان ۲: ۸: «که شما از راه فیض در راه ایمان نجات یافتید و آن نیز از بخشش خداست نه از شما.»
- فیلیپیان ۱: ۲۹: «به خاطر عیسی مسیح به شما عطا شده تا نه تنها به او ایمان آورید بلکه در راه او رنج کشید.»
- رومیان ۱۰: ۱۷: «خلاصه آنکه ایمان از راه شنیدن حاصل می‌شود و شنیدن از کلام خدا.»
به عقیده کلیسای کاتولیک، ایمان از راه «کلیسای مادر» می آید.
- پاراگراف ۱۶۸ (ک.ک.ک): «این کلیساست که ابتدا ایمان آورد و لذا حامل آن بوده و ایمان مارا تغذیه و حفظ می‌کند.»
- پاراگراف ۱۶۹ (ک.ک.ک): «نجات تنها از خداوند است، اما از آنجا که ما حیات ایمان را از کلیسا دریافت می‌کنیم، لذا او مادر ماست.»
- پاراگراف ۱۸۱ (ک.ک.ک): «ایمان آوردن عملی کلیسائی است.ایمان کلیسا پیش از ایمان ما و مولد آن بوده و آنرا حمایت و تغذیه می کند. کلیسا، مادر تمامی ایمانداران است. هیچ‌کس نمی‌تواند خدا را به عنوان پدر داشته باشد مگر کلیسا را به عنوان مادر پذیرفته باشد.»
۵. تمثالها و شمایل مذهبی:
مطابق کتاب مقدس، تمثالها و تصاویر طرد شده‌اند زیرا خداوند از بت پرستی نفرت دارد.
- خروج ۲۰: ۴-۵: «برای خود تمثال تراشده و هیچ شکلی از چیزهائی که در آسمان است در بالا و یا در زمین است در پایین و یا در آبهایی که در زیر زمین است، مساز. آنها را پرستش ننموده و ایشان را عبادت منما.»
- تثنیه ۴: ۱۳-۱۶: «پس عهد خود که شما را به عمل آوردنش امر فرمود یعنی کلمه‌ای که آنها رابر دو لوح سنگی نوشت به شما اعلام فرمود…. چون در روزی که خداوند به شما در حوریب از میان آتش سخن گفت، هیچ صورتی ( تمثالی ) را ندیدید. مبادا طغیان ورزیده برای خود تمثالی تراشیده شبیه هر شکلی،چه مذکر چه مونث بسازید.»
کلیسای کاتولیک به تمثالهای مذهبی احترام مقدسانه می‌گذارد.
- پاراگراف ۲۱۳۱ (ک.ک.ک): «هفتمین مجمع کلیسایی در سال ۷۸۷ میلادی، بر اساس این حقیقت که کلام قالب بشری به خود گرفت، احترام مقدسانه به تمثال مسیح، مادر خداوند، فرشتگان و همگی قدیسان را جایز می شمارد. پسر خدا با وارد شدن به کالبد بشری، موضع ما را نسبت به تمثالها و تصاویر تغییر داد.»
۶. یگانه قدوس:
مطابق کتاب مقدس: تنها و تنها خداوند قدوس بوده و یگانه منبع قدوسیت اوست.
- اشعیاء ۶: ۳: «و یکی به دیگری فریاد کرده می‌گفت، قدوس قدوس قدوس، خداوند لشکرهاست که تمامی زمین از جلالش پر است.»
- مکاشفه یوحنا ۱۵: ۴: «و کیست که نترسد از تو ای خداوند و اسم تو را تکریم ننماید! از آنجا که تو به تنهایی قدوس هستی…»
- اول سموئیل ۲: ۲: «مثل خداوند قدوسی نیست . بدرستی که غیر از تو خدائی نیست و مثل خدای ما کوهی نیست.»
- اشعیاء ۴۲: ۸: «خداوند منم، اسم من همین است. جلال خود را به دیگری و ستایش خود را به بتهای تراشیده شده نمی دهم.»
به عقیده کلیسای کاتولیک: مریم نیز قدوس بوده و سرچشمه قدوسیت است.
- پاراگراف ۲۶۷۷(ک.ک.ک): «وقتی که از مریم می‌خواهیم تا برایمان دعا کند، به گناهکار بودن خود اذعا نورزیده و به مادر رحمت و آن قدوس روی می کنیم.»
- پاراگراف ۲۰۳۰(ک.ک.ک): «فرد از کلیسا (کاتولیک) نمونه قدوسیت را می‌آموزد که الگو و منبع آن در مریم باکره است.»
- پاراگراف ۴۹۳ (ک.ک.ک): «پدران کلیسا در سنت شرقی ”مادر خدا“ را قدوس به کمال خوانده،او را بری از هر گونه گناه – گویی توسط روح القدس از نو آفریده شده – می‌دانند.»
این است خلاصه‌ای از تعالیم کلیسای کاتولیک و در مقایسه با کتاب مقدس ،در می یابیم که حداقل در این موارد ذکر شده این فرقه از کلام خداوند دور شده و تعالیم بشری را جایگزین مکاشفه خداوند ساخته اند.
امید است که این مقدمه کوتاه به برخی از سؤالات شما پاسخ گفته باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد نویسنده اصلی این مطالب، می‌توانید از سایت ذیل بازدید نمائید: www.bereanbeacon.org
نوشته ریچارد بِنِت – ترجمه دکتر زرین قلوب